Stop met knechten - de kwetsbaarheid van onbegrensde grenzen

Stel jij je bloot aan overvraging? De overvloed aan verzoeken van collega's kan overweldigend zijn. Een collega vraagt bijvoorbeeld of je wilt deelnemen aan een overleg om ons team te vertegenwoordigen, terwijl je juist ruimte in je agenda wilde behouden voor het opstellen van het nieuwe beleidsplan. Als je daarin meegaat, ben je aan -zoals ik dat noem - het knechten. 

Een "knecht" is iemand in een ondergeschikte rol of positie die in dienst is van iemand anders. Ze voeren diverse taken uit, variërend van huishoudelijke klussen tot ondersteuning bij specifieke taken. Het begrip heeft historische connotaties met klassenhiërarchie en dienstbaarheid.

Vind je het lastig om op een vriendelijke en duidelijke manier in zulke situaties te reageren? Het stellen van grenzen is van cruciaal belang. Als je worstelt met grenzen stellen, betekent dit dat je moeite hebt met assertiviteit. Voorkom onnodige stress en bescherm jezelf zonder jezelf in benarde situaties te brengen. Het overschrijden van grenzen is de voornaamste oorzaak van gespannen situaties.

Je merkt dat je jezelf hoort zeggen: "Ik hoop dat ik het kan regelen. Ik ga even kijken of het mogelijk is." Een belangrijke stap in het ontwikkelen van assertiviteit is je bewust worden van je 'aarzeltaal'. Het gebruik van twijfelwoorden zoals ‘eigenlijk’ en ‘misschien’ verzacht je 'nee' niet echt. Het maakt je boodschap alleen maar minder helder. Het is essentieel om dergelijke woorden te vermijden en te leren hoe je jezelf beter kunt afbakenen met assertieve bewoordingen, zoals: "Ik heb nu geen tijd, maar laten we een ander moment plannen" of "Dit gaat nu niet lukken, tenzij...". Of kies bewust voor: "Ja, natuurlijk, graag".

Voorbeelden van twijfelwoorden:

• Eigenlijk
• Misschien
• Mogelijk
• Wellicht
• Eventueel
• Waarschijnlijk

Drie vaak voorkomende vragen over assertiviteit

1. Waarom is assertief zijn zo lastig? 
   Vanwege onze evolutionaire neiging tot empathie en samenwerking, vinden velen het moeilijk om hun eigen grenzen te herkennen en te communiceren. Dit komt voort uit een overlevingsstrategie waarbij mensen emoties blokkeren wanneer situaties moeilijk worden. Het uitspreken van persoonlijke gevoelens die in conflict zijn met de wensen van anderen kan leiden tot vermijding van conflicten. Assertiviteit is wat mij betreft een cruciale vaardigheid in zowel werk als privé.
   
   
2. Kan iedereen assertiever worden? 
   Zeker, assertiviteit is aangeleerd gedrag. Het draait om handelen, niet enkel zijn. Vaak komt het voort uit overtuigingen zoals "Ik doe er niet toe" of "Eerst de ander." Bewustwording hiervan en het stapsgewijs opbouwen van succesvolle ervaringen met nieuw gedrag is essentieel.
   
   
3. Wat zijn de gevolgen van een niet-assertieve houding? 
   Een gebrek aan assertiviteit kan leiden tot regelmatige overbelasting en het overschrijden van persoonlijke grenzen. Dit heeft negatieve gevolgen voor zowel jou als je omgeving. Onuitgesproken frustraties, relationele verstoringen en stressklachten kunnen optreden. Het najagen van schijnbare harmonie op deze manier kan uiteindelijk leiden tot problemen.
   
   

Om mensen die hier wat te doen hebben meer bewust te laten worden, laat ik mensen een lijstje aanleggen van do’s en don’ts zoals hieronder.

Zie hieronder de infographic met de omschrijving van de vier gedragsstijlen.

Heb je interesse in dit onderwerp? 

Omdat dit een veelgevraagd thema is in onze praktijk, bieden we de tweedaagse training 'Professioneel afgrenzen en zelfverzekerder worden' aan voor mensen op alle niveaus. Als je wilt leren hoe je 'nee' kunt zeggen zonder relaties te schaden, nodigen we je graag uit om je aan te melden voor deze training. Ontdek HIER hoe de training eruit ziet.